Czym są finanse osobiste i dlaczego są ważne?

Czym są finanse osobiste?

Finanse osobiste to termin, który dotyczy zarządzania pieniędzmi, oszczędzania i inwestowania. Opierają się na podstawowym prawie ekonomii, czyli jak zaspokoić nasze nieograniczone potrzeby mając ograniczone zasoby.

Cel finansów osobistych

W finansach osobistych chodzi o osiągnięcie osobistych celów finansowych. Cele te mogą być dowolne — posiadanie wystarczających środków na krótkoterminowe potrzeby finansowe takie jak nowy telefon lub długoterminowe cele takie jak emerytura czy oszczędzanie na edukację dziecka.

Cele finansowe uzależnione są od dochodów, wydatków, oszczędności, inwestycji czy ochrony majątku (ubezpieczenie życia czy nieruchomości, testament itp.).

Brak wiedzy o tym, jak zarządzać swoimi finansami oraz jak być zdyscyplinowanym finansowo, doprowadziło do zgromadzenia przez Polaków ogromnego zadłużenia. Według Krajowego Rejestru Długów (KRD) łączne zadłużenie obywateli Polski wynosi 45,4 mld zł. Jest to średni dług na jedną pełnoletnią osobę w wysokości 19 271 zł.

Polacy zaciągają coraz większe długi w celu sfinansowania swoich zakupów. Sprawia, to że zarządzanie finansami osobistymi jest ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej, zwłaszcza gdy inflacja odbiera siłę nabywczą pieniądza, a ceny nieustannie rosną.

Główne obszary finansów osobistych

Pięć obszarów finansów osobistych to dochód, oszczędności, wydatki, inwestowanie i ochrona.

Dochód

Dochód jest punktem początkowym finansów osobistych. Jest to cała kwota wpływów pieniężnych, które otrzymujesz np. pensja, dywidendy itp. Dochód zostaje następnie podzielony na kolejne obszary, czyli wydatki, oszczędności, inwestycje czy ochronę.

Artykuły o tym, jak zwiększyć swoje zarobki:

• 
  Dropshipping jak zacząć w 10 krokach (2024)
• 
  Dropshipping co to jest i jak działa? (2024)
• 
  Jak założyć bloga i zarabiać pieniądze w 2024 roku?
• 
  Jak zostać freelancerem? Poradnik
• 
  Jak nagrać podcast, który zarabia w 2024 roku?
• 
  Jak sprzedawać ubrania w internecie i stacjonarnie

Wydatki

Wydatki to kategoria, do której zazwyczaj trafia większość uzyskanych dochodów. W tej kategorii znajduje się wszystko, na co przeznaczamy nasze pieniądze. Zaliczamy tu czynsz, kredyt, artykuły spożywcze, hobby, jedzenie poza domem, wyposażenie domu, naprawy domowe, podróże i rozrywkę itp.

Umiejętność zarządzania wydatkami jest kluczowym aspektem finansów osobistych. Należy dbać o to, aby wydatki były niższe niż dochody. W przeciwnym razie dojdzie do sytuacji, w której nie będziesz w stanie spłacić swoich zobowiązań. Nadmierne zadłużenie jest nie tylko wyniszczające finansowo, ale również psychicznie. Szczególnie w przypadku wysoko oprocentowanych produktów takich jak karty kredytowe po upływie okresu bezodsetkowego.

Oszczędności

Oszczędności to kwota dochodu, która pozostała po opłaceniu wydatków. Każdy powinien dążyć do posiadania oszczędności na opłacenie większych zakupów lub niezaplanowanych wydatków. Oszczędzanie części pieniędzy brzmi racjonalnie, niestety niewykorzystanie całego dochodu może być trudne. Niezależnie od wszystkiego warto dążyć do sytuacji, w której można sprostać wszelkim wahaniom w poziomie dochodów i wydatków na minimum 3 miesiące.

Co więcej, do trudności w zwiększaniu oszczędności dochodzi fakt, że oszczędzane pieniądze tracą na wartości. Powodem tego jest niższe oprocentowanie lokat i kont oszczędnościowych niż wynosi rzeczywista inflacja. W związku z tym gotówka, która nie jest trzymana na nagłe wydatki, powinna zostać umieszczona w aktywie, które utrzymuje lub zwiększa wartość pieniądza. W tym celu należy rozważyć zainwestowanie kapitału.

Inwestycje

Inwestowanie polega na nabywaniu aktywów, zazwyczaj akcji i obligacji, w celu uzyskania zwrotu z zainwestowanych pieniędzy. Mają na celu zwiększenie majątku danej osoby ponad zainwestowaną kwotę. Inwestowanie wiąże się z ryzykiem, ponieważ nie wszystkie aktywa zyskują na wartości i mogą przynieść straty.

Inwestowanie na początku wydaje się niesamowicie trudnym zajęciem. Dlatego przed zainwestowaniem warto poświęcić czas na edukację, aby nie utracić pieniędzy na podstawowych błędach.

Artykuły o tym, jak inwestować:

• 
  Jak inwestować w złoto

Ochrona

Ochrona odnosi się do zabezpieczania się przed nieoczekiwanymi zdarzeniami takimi jak choroba, wypadek, utrata majątku lub śmierć. Jest to bardzo ogólny temat więc i metody zabezpieczeń jest wiele od ubezpieczenia na życie po dywersyfikację inwestycji.

Finanse osobiste, jak nimi zarządzać

Im wcześniej zaczniesz planowanie finansów, tym lepiej, ale pamiętaj, że nigdy nie jest za późno na to, by zacząć. Stworzenie celów finansowych pozwoli zapewnić Tobie i Twojej rodzinie bezpieczeństwo oraz wolność finansową. Oto najlepsze praktyki i wskazówki dotyczące finansów osobistych.

1. Sprawdź poziom swoich dochodów

Nie można prawidłowo zarządzać finansami, jeżeli nie wiesz, ile zarabiasz po odliczeniu podatków oraz innych potrąceń. Zanim więc zaczniesz planowanie finansów, upewnij się, że dokładnie wiesz jaką kwotę wynagrodzenia otrzymujesz na rękę.

2. Ustal swój budżet

Drugim ważnym krokiem jest opracowanie swojego budżetu, w którym przewidziane są koszty bieżące, jak również oszczędności do osiągania długoterminowych celów. Wypróbuj metodę tworzenia budżetu 50/30/20, która rozkłada się następująco:

• Pięćdziesiąt procent wynagrodzenia (po opodatkowaniu) przeznaczane jest na podstawowe potrzeby życiowe, takie jak czynsz, media, artykuły spożywcze i transport.
• Trzydzieści procent jest przeznaczone na przyjemności takie jak wyjścia do restauracji czy zakup ubrać. Również do tej kategorii zaliczymy wpłaty na cele charytatywne. Warto mieć dowód wpłaty, ponieważ wpłacone pieniądze zazwyczaj można odliczyć od podatku.
• Dwadzieścia procent przeznaczane jest na przyszłość, czyli spłatę zadłużeń, oszczędzanie na emeryturę czy nagłe wydatki.

Zarządzanie finansami osobistymi ułatwiają aplikacje na telefon, które pozwalają kontrolować przepływ gotówki. Ponadto telefon zawsze jest pod ręką, więc wydatki i dochody można zapisywać na bierząco zanim się o nich zapomni. Aplikacji do finansów osobistych jest wiele, najpopularniejszymi z nich jest YNAB (skrót od You Need a Budget). Aplikacja pomaga śledzić i monitorować wydatki, aby wiedzieć co się stało z każdą wydaną złotówka.

3. Najpierw zapłać sobie

Zasada „najpierw zapłać sobie” została rozpowszechniona przez Roberta Kiyosaki autora książki „Bogaty ojciec, biedny ojciec”. Polecał w niej, aby najpierw zapłacić sobie poprzez inwestowanie pieniędzy a dopiero później opłacać rachunki czy inne zobowiązania. Racjonalność tej zasady uzasadnia tym, że ludzie, którzy naprawdę potrzebujący pieniędzy są w stanie je zdobyć.

Natomiast mniej znana książka „Najbogatszy człowiek w Babilonie”, z której pochodzi zasada „najpierw zapłać sobie” jest przedstawiona w bardziej racjonalny i bezpieczny sposób, który zdecydowanie polecam zastosować. Jeżeli dostaniesz jakiekolwiek pieniądze, to od razu odkładaj 10% tej kwoty na oddzielne konto. Pieniądze zgromadzone w ten sposób wydaj na rozwój biznesu lub inwestycję, dopiero gdy zdobędziesz odpowiednią wiedzę.

Oczywiście może być ciężko oszczędzić nawet 10% swoich dochodów. W takim przypadku zacznij od takiej części dochodu, na jaką możesz sobie pozwolić, czy będzie to 5%? 1% a może 0,5%? Nie ma to znaczenia, najważniejsze, abyś zaczął oszczędzać i sam przekonał się, jak cieszy każdy odłożony grosz.

Cytat z książki „Najbogatszy człowiek w Babilonie” opisujący zasadę oszczędzania „najpierw zapłać sobie”:

„[…] Czy nie płacisz krawcowi? Czy nie pła­cisz za wszyst­ko, co jesz? Czy można żyć w Ba­bi­lo­nie bez wy­dat­ków? Co Ci zo­sta­ło z za­rob­ków z ze­szłe­go mie­sią­ca? A z ostat­nie­go roku? Głup­cze! Pła­cisz wszyst­kim, tylko nie sobie. Dur­niu, pra­cu­jesz dla in­nych. Poza tym jesteś niewolnikiem i pra­cu­jesz, aby Twój pan mógł Ci dać je­dze­nie i ubiór. Gdy­byś oszczę­dzał dla sie­bie jedną dziesiątą wszystkiego, co zarobisz, ile byś miał w ciągu dziesięciu lat?”.

W taki sposób można oszczędzać nie tylko na przyszłe inwestycje, ale również na poduszkę bezpieczeństwa w przypadku niespodziewanych wydatków takich jak rachunki medyczne, poważna naprawa samochodu, codzienne wydatki w przypadku zwolnienia z pracy i inne. Idealna poduszka bezpieczeństwa powinna pozwolić na życie z oszczędności od 3 do 12 miesięcy.

4. Ogranicz i zredukuj zadłużenia

Zasada brzmi dość prosto — nie wydawaj więcej, niż zarabiasz, aby dług nie wymknął się spod kontroli.

Niestety większość z nas musi od czasu do czasu zaciągnąć pożyczkę, jednakże zadłużenie czasami może być korzystne, jeżeli jest na zakup aktywów. Jednymi z takich aktywów może być kredyt hipoteczny, leasing samochodu lub nawet subskrybują oprogramowania komputerowego, które wspiera codzienną pracę.

Z drugiej strony, zminimalizowanie rat zobowiązań może uwolnić dochód, który można przeznaczyć na inwestycję lub oszczędności.

5. Pożyczaj tylko tyle, ile jesteś w stanie spłacić

Karty kredytowe mogą być poważną pułapką wciągającą w poważne długi, ale w aktualnych czasach ciężko nieposiadań żadnej karty kredytowej. Ponadto korzystanie z tego produktu nie ogranicza się jedynie do płacenia za zakupy. Karty kredytowe mają kluczowe znaczenie w tworzeniu historii kredytowej oraz oferują wiele dodatkowych usług i nagród takich jak zwroty za zakupy, ubezpieczenie itp. dlatego sensowne jest, aby dokonywać jak najwięcej zakupów przy jej pomocy — pod warunkiem, że jesteś w stanie ją spłacić.

Bezpieczne i rozsądne korzystanie z karty kredytowej oznacza, że będziesz dokonywać całkowitej spłaty zadłużenia na karcie każdego miesiąca oraz nie będziesz wydawać więcej niż 70% kwoty dostępnej na karcie kredytowej.

Za wszelką cenę unikaj maksymalnego zadłużania się na kartach kredytowych i zawsze płać rachunki na czas. Jednym z najszybszych sposobów na zrujnowanie swojej zdolności kredytowej jest ciągłe płacenie rachunków z opóźnieniem — lub, co gorsza, pomijanie płatności.

W przypadku gdy nie jesteś w stanie oprzeć się pokusie korzystania z całego dostępnego limitu karty kredytowej, co tworzy problemy w spłacie. Lepiej korzystaj wyłącznie z karty debetowej, która pobiera pieniądze bezpośrednio z Twojego konta bankowego. Natomiast do zbudowania historii kredytowej wykorzystaj kupno potrzebnego sprzętu na raty 0%.

6. Monitoruj swoją zdolność kredytową

Karty kredytowe są głównym narzędziem do budowania i utrzymywania wiarygodności kredytowej. W związku z tym monitorowanie jej wykorzystania jest równoznaczne z monitorowaniem wiarygodności kredytowej. Jeśli kiedykolwiek będziesz chciał uzyskać kredyt konsumencki, kredyt hipoteczny lub inny rodzaj finansowania, będziesz potrzebował solidnej historii oraz zdolności kredytowej.

Oficjalne informacje o swojej zdolności kredytowej oraz aktualnych zobowiązaniach możesz pobrać ze strony Biura Informacji Kredytowej (BIK).

7. Kup ubezpieczenie

Wraz z wiekiem naturalne jest, że gromadzisz wiele rzeczy po swoich rodzicach — dom lub mieszkanie, dobytek i niestety również problemy zdrowotne. Opłata składek ubezpieczenia na życie, zdrowie czy utratę pracy to dodatkowy wydatek dla Twojego budżetu, którego kwota rośnie wraz z wiekiem.

Nikt nie wie, co przyniesie los, więc warto być ubezpieczonym tym bardziej, jeżeli jesteś głównym żywicielem rodziny.

9. Daj sobie przerwę

Tworzenie budżetu i planowanie wydatków może wydawać się pełne ograniczeń, które ponadto zabiera dużo czasu. Dlatego upewnij się, że od czasu do czasu wynagradzasz sobie przestrzeganie budżetu. Niezależnie od tego, czy są to wakacje, zakup czy wypad na miasto, musisz cieszyć się owocami swojej pracy. Dzięki temu poczujesz smak finansowej niezależności, na którą tak ciężko pracujesz.

Na koniec, nie zapominaj o delegowaniu zadań w razie potrzeby. Nawet jeśli jesteś wystarczająco kompetentny, aby samodzielnie rozliczać podatki lub zarządzać portfelem inwestycyjnym, nie oznacza to, że powinieneś to robić. Wydanie kilkuset złotych na certyfikowanego księgowego lub doradcę finansowego — przynajmniej raz — może być dobrym sposobem na lepsze zrozumienie Twojej aktualnej sytuacji.

7. Zaplanuj przyszłość swoją i swojej rodziny.

Ostatnim punktem w zarządzaniu finansami osobistymi jest kontrola i ochrona swoich aktywów oraz upewnienie się, że bliscy będą mieli za co żyć po Twojej śmierci. Upewnij się, że sporządziłeś testament, przejrzałeś ubezpieczenia pod kątem możliwości obniżenia składek, warunków wypłaty oraz czy spełniają potrzeby Twoje i Twojej rodziny.

Ważnymi dokumentami do sporządzenie jest testament oraz pisemne pełnomocnictwo dotyczące zdrowia, oraz opieki zdrowotnej. Chociaż nie wszystkie z tych dokumentów mają bezpośredni wpływ na Ciebie, to mogą zaoszczędzić Twoim najbliższym dużo czasu, zmartwień oraz kosztów w przypadku gdy zachorujesz lub staniesz się niezdolny do pracy w jakikolwiek sposób.

Emerytura może wydawać się czymś niesamowicie odległym, wręcz nierealnym, natomiast nadchodzi o wiele szybciej, niż się tego spodziewamy.

Eksperci szacują, że większość ludzi będzie potrzebować około 80% swojego obecnego wynagrodzenia na emeryturze.¹ Im wcześniej zaczniesz odkładać na swoją emeryturę, tym szybciej skorzystasz z tego, co w ekonomii nazywane jest procentem składanym, czyli tym jak małe kwoty rosną w czasie.

Odkładanie pieniędzy na emeryturę nie tylko pozwala na ich długoterminowy wzrost, ale także może obniżyć podatki dochodowe. W przypadku odkładania pieniędzy na IKE lub IKZE podatek nie jest pobierany, przez co pracują dla Ciebie wszystkie wpłacone pieniądze wraz z odsetkami.

Poświęć trochę czasu, aby nauczyć swoje dzieci wartości pieniądza oraz o tym, jak oszczędzać, inwestować i mądrze wydawać pieniądze.

Umiejętności potrzebne do zarządzania finansami osobistymi

Kluczem do skierowania finansów osobistych na właściwe tory jest wykorzystanie umiejętności, które prawdopodobnie już posiadasz. Co ciekawe zasady, które przyczyniają się do prawidłowego zarządzania firmą, działają równie dobrze w zarządzaniu budżetem domowym. Trzy kluczowe umiejętności to ustalanie priorytetów finansowych, ocena ryzyka oraz ograniczanie wydatków.

Priorytetyzacja finansów — jest skupieniem się na środkach dochodów, które dają największe zyski. Przejrzyj swoje finanse i sprawdź, co jest Twoim realnym źródłem dochodu, a co w rzeczywistości przynosi tylko straty. Oczywiście, pamiętaj, że niektóre przedsięwzięcia czy inwestycje wymagają na początku ponoszenia strat.

Ocena zysków i strat — kluczowa umiejętność, która chroni ambitne osoby przed zbytnim rozpraszaniem się. Ambitne osoby zawsze mają nowe pomysły na biznesy, projekty czy inwestycje, które mogą przynieść szybsze rezultaty i zyski niż przedsięwzięcie, nad którym aktualnie pracują.

Podczas gdy testowanie nowych pomysłów i projektów daje cenne lekcje uczenia się na błędach, to często odciągają uwagę od aktualnego przedsięwzięcia, które przestaje być rozwijane. Rozwiązaniem jest ocena zysków i strat każdego nowego przedsięwzięcia.

Ograniczanie wydatków — jest to ostatnia kluczowa umiejętność skutecznego zarządzania finansami osobistymi. Niesamowicie wiele razy można usłyszeć o celebrytach, którzy wydając ponad stan, stanęli na skraju bankructwa. Zapewne sam miewałeś miesiące, w których wydałeś więcej, niż zarobiłeś. Ważne jest ograniczanie wydatków, które nie budują Twojego majątku.

Edukacja w zakresie finansów osobistych

Niestety finanse osobiste nie są tematem poruszanym w szkołach. Na uczelniach wyższych na niektórych kierunkach jest wymagana wiedza ekonomiczna, ale nie wiedza o tym, jak zarządzać swoimi pieniędzmi. Oznacza to, że większość z nas będzie musiała uzyskać edukację w zakresie finansów osobistych od naszych rodziców (jeśli mamy szczęście) lub na własną rękę.

Na szczęście nie musisz wydawać dużo pieniędzy, aby dowiedzieć się, jak zarządzać swoimi pieniędzmi. Wszystko, co będzie Ci potrzebne, możesz zdobyć na stronie internetowej, na której właśnie jesteś lub z innych blogów czy książek dostępnych w internecie.

Rzeczy, których nie nauczy Cię żaden kurs o zarządzaniu finansami osobistymi

Nota prawna: Wszelkie dane, materiały, informacje, obliczenia, analizy, artykuły, opracowania itp. znajdujące się w Serwisie ProstyZysk nie mogą być traktowane jako porada inwestycyjna lub wiążąca ocena rynku albo instrumentu inwestycyjnego. Wszelkie opinie, poglądy, komentarze, wiadomości stanowią subiektywny przejaw osobistej wiedzy oraz doświadczenia autora i nie powinny być interpretowane jako sugestia lub zachęta do dokonania konkretnej decyzji inwestycyjnej.

Edukacja w zakresie finansów osobistych jest świetnym pomysłem dla świadomych konsumentów, zwłaszcza tych, którzy rozpoczynają swoją przygodę z finansami i chcą nauczyć się podstaw zarządzania budżetem domowym lub inwestowania. Jednakże sama edukacja nie jest gwarantowaną drogą do rozsądnego zarządzania finansami.

Ludzka natura potrafi pokrzyżować nawet najlepiej ułożone plany finansowe. Do osiągnięcia zaplanowanych celów potrzebujesz tych trzech cech charakteru:

Dyscyplina

Jedną z najważniejszych zasad finansów osobistych jest systematyczne oszczędzanie. Załóżmy na przykład, że Twoje miesięczne zarobki na rękę wynoszą 5 000 zł, a miesięczne wydatki na życie takie jak mieszkanie, żywność, transport i tym podobne wynoszą 3 200 zł miesięcznie.

W tej sytuacji może Cię kusić, by wydać zaoszczędzone 1 800 zł, dlatego warto od razu po otrzymanym wynagrodzeniu przelać nadwyżkę pieniędzy na osobne konto. Możesz zastanawiać się, skąd masz wiedzieć, od razu po otrzymaniu wynagrodzenia ile pieniędzy Ci zostanie? Odpowiedzią na to jest dobrze zaplanowany budżet.

Ulegnięcie pokusie wydania zaoszczędzonych pieniędzy może być tragiczne w skutkach. W razie nagłej potrzeby możesz nie mieć pieniędzy na pokrycie wydatków, co doprowadzi Cię do sfinansowanie potrzeb poprzez zaciągnięcie długu.

Po zaoszczędzeniu pieniędzy na wypadek sytuacji kryzysowej należy rozwinąć umiejętności inwestowania — nie są one zarezerwowane wyłącznie dla inwestorów instytucjonalnych. Co ciekawe przeciętni inwestorzy detaliczni, którzy ustalają i przestrzegają swoich celów inwestycyjnych, zwykle radzą sobie lepiej.

Świadomość upływu czasu

Świadomość wartości pieniędzy i rzeczy wraz z upływem czasu może mieść kluczowe znaczenie. Wyobraź sobie, że jesteś trzy lata po ukończeniu studiów, masz zaoszczędzone pieniądze w kwocie 5 000 zł i chcesz się nagrodzić za te trzy lata wyrzeczeń. Zastanawiasz się nad kupnem nowego telefonu, ale również chciałbyś zacząć inwestować, mówisz w myślach „Inwestowanie w akcje spółek wzrostowych może poczekać jeszcze rok”, „Mam mnóstwo czasu na uruchomienie portfela inwestycyjnego”.

Natomiast odłożenie inwestycji na rok może mieć znaczące konsekwencje. Koszt alternatywny zakupu telefonu można zilustrować za pomocą wartości pieniądza w czasie.

Kwota 5 000 zł wydana na zakup telefonu wyniosłaby 81 558,35 zł w ciągu 40 lat przy oprocentowaniu 7% w skali roku (bez odliczenia podatku, kapitalizacja miesięczna).

Takie oprocentowanie jest możliwe nawet na koncie oszczędnościowym lub lokacie. Podsumowując, zwlekając z decyzją o mądrym zarządzaniu finansami osobistymi, możesz zdecydowanie opóźnić długoterminowe cele finansowe.

Panowanie nad emocjami

Finanse osobiste to biznes, a biznes nie powinien być sprawą osobistą. Trudnym, ale niezbędnym aspektem rozsądnego podejmowania decyzji finansowych jest wyeliminowanie emocji z podejmowanych decyzji.

Dokonywanie zakupów pod wpływem emocji jest przyjemne, ale może znacząco wpłynąć na długoterminowe cele finansowe.

Panowanie nad emocjami dotyczy również pożyczania pieniędzy bliskim. Na przykład, gdybyś miał kuzyna, który już pożyczył i nie oddał pieniędzy dwóm członkom Twojej rodziny, to prawdopodobnie również Tobie nie odda pieniędzy. Mądrym posunięciem byłoby odrzucenie jego prośby, przecież Ty również próbujesz związać koniec z końcem, ale w bardziej inteligentny sposób.

Kluczem do rozważnego zarządzania finansami osobistymi jest oddzielenie uczuć od rozsądku. Jednakże, gdy bliscy doświadczają prawdziwych kłopotów, warto jest pomóc, jeżeli masz taką możliwość — po prostu staraj się nie poświęcać swoich środków na inwestycje i emeryturę.

Łamanie zasad dotyczących finansów osobistych

Sfera finansów osobistych może mieć więcej wytycznych i instrukcji do przestrzegania niż jakakolwiek inna strefa życiowa.

Chociaż warto znać te zasady, każdy ma swoje własne cele inwestycyjne i miejsce, z którego zaczyna. Oto kilka zasad, których rozważni ludzie, zwłaszcza młodzi dorośli, powinni przestrzegać, ale mogą je złamać w kryzysowej sytuacji.

Oszczędzanie lub inwestowanie ustalonej części dochodu

Idealny budżet obejmuje oszczędzanie co miesiąc części wynagrodzenia na emeryturę — zwykle około 10%, 20%. Jednakże, chociaż bycie odpowiedzialnym finansowo jest ważne, a myślenie o swojej przyszłości jest kluczowe, to zasada oszczędzania określonej kwoty na emeryturę może nie zawsze być najlepszym wyborem, szczególnie dla młodych ludzi, którzy dopiero zaczynają finansową przygodę.

Po pierwsze, wielu studentów i młodych dorosłych musi opłacić swoje największe życiowe wydatki takie jak samochód, dom czy edukacja. Zmniejszenie swojego wynagrodzenia o 10 czy 20% byłoby zdecydowanym utrudnieniem do osiągnięcia tych celów.

Po drugie, oszczędzanie na emeryturę nie ma większego sensu, jeśli masz do spłacenia karty kredytowe lub oprocentowane pożyczki. Oprocentowanie karty kredytowej po okresie bezodsetkowym wynosi od 15 do 20% w sakli roku, co zdecydowanie przewyższyłoby oprocentowanie lokat lub kont oszczędnościowych oraz innych inwestycji.

Po trzecie, oszczędzanie pieniędzy na podróże i poznawanie nowych miejsc i kultur może być szczególnie satysfakcjonujące dla młodej osoby, która wciąż nie jest pewna swojej ścieżki życiowej.

Inwestowanie długoterminowe/inwestowanie w ryzykowne aktywa

Istnieje wiele metod i sposobów inwestowania. Możemy je podzielić na inwestowanie aktywne, czyli śledzimy informację na rynku i na ich podstawie dokonujemy transakcji. Przeciwieństwem tej metody jest zasada „kup i trzymaj”, czyli wyszukujemy interesujące nas inwestycje, kupujemy i trzymamy niezależnie od sytuacji — oczywiście nie chodzi o skrajne sytuacje takie jak bankructwo spółki.

Drugi podział to inwestowanie ryzykowne zazwyczaj dające wyższą stopę zwrotu oraz inwestycje uważane za bezpieczne.

Powszechnie uważa się, że młodzi inwestorzy powinni inwestować w aktywa o większym ryzyku, ponieważ mają tak długi horyzont czasowy, że będą w stanie odrobić straty. Natomiast nie warto podejmować nadmiernego ryzyka, jeżeli wiesz, że źle reagujesz na stres, kierujesz się emocjami lub masz jakikolwiek inny powód. Ponadto nie należy zapominać, że utracone pieniądze przestają dawać korzyści płynące z procentu składanego.

Inwestorzy zbliżający się do wieku emerytalnego zachęcani są do ograniczania się do najbezpieczniejszych inwestycji w celu zachowania kapitału. Nawet jeżeli zyski z inwestycji będą niższe od inflacji. Podejmowanie zdecydowanie mniejszego ryzyka jest ważne, ponieważ liczba lat na zarobienie pieniędzy czy odrobienie strat stale maleje. Natomiast w wieku 60 czy 65 lat można mieć przed sobą jeszcze 20, czy 30 lat życia lub nawet więcej.

Niezależnie od wieku czy taktyki inwestycyjnej kluczową kwestią będzie dywersyfikacja, czyli inwestowanie pieniędzy w różne aktywa, które nie mają wpływu na siebie nawzajem.

Często zadawane pytania

Spis najczęściej zadawanych pytań o finanse osobiste.

Czym są finanse osobiste?

Finanse osobiste to wiedza, narzędzia i metody wykorzystywane do zarządzania finansami. Kiedy zrozumiesz zasady i założenia finansów osobistych, będziesz w stanie lepiej zarządzać swoimi zobowiązaniami, oszczędnościami i bieżącymi wydatkami na życie.

Jakie jest 5 głównych elementów finansów osobistych?

Pięć głównych elementów to dochód, wydatki, oszczędności, inwestowanie i ochrona.

Przykłady finansów osobistych

Jedną z kluczowych zasad finansów osobistych jest to, by nie wydawać więcej, niż się zarabia. Na przykład, jeśli zarabiasz 5 000 zł miesięcznie, ale wydajesz 6 000 zł miesięcznie, to skończysz z długiem, który stopniowo będzie się nawarstwiał, ponieważ będziesz potrzebować coraz więcej pieniędzy na spłatę zobowiązań.

Dlaczego finanse osobiste są ważne?

Wiedza na temat zarządzania finansami osobistymi pozwala na podejmowanie przemyślanych i długoterminowych decyzji finansowych.

Ponadto decyzje dotyczące tego, na co przeznaczysz posiadane pieniądze, podejmowane w trakcie całego życia mogą mieć wpływ na to, jak będziesz żyć, gdy nie będziesz już w stanie pracować.

Podsumowanie tematu finanse osobiste

Finanse osobiste to zarządzanie pieniędzmi w celu pokrycia bieżących wydatków i oszczędzania na przyszłość. Temat ten obejmuje szeroki zakres obszarów, zarządzanie wydatkami, zobowiązaniami, sposobami oszczędzania i inwestowania oraz planowanie emerytury. Ponadto obejmuje sposoby ochrony kapitału poprzez ubezpieczenie, fundusze na czarną godzinę oraz zadbanie o to, że po Twojej śmierci majątek zostanie przekazany odpowiednim osobom.

Zrozumienie, jak zarządzać swoimi finansami osobistymi, jest ważnym elementem planowania swojej przyszłości bez zbędnych długów.

1. Fidelity International Usage Agreement, „How much will you spend in retirement?”. (03.05.2024). ↩︎