Podaż w ekonomii to ilość pewnego produktu lub usługi, którą producenci oferują konsumentom po określonej cenie w określonym czasie.
Najważniejsze informacje o podaży:
- Podaż to podstawowa koncepcja ekonomiczna, która opisuje całkowitą ilość określonego dobra dostarczonego na rynek w celu konsumpcji.
- Podaż i popyt są ze sobą wzajemnie powiązane, tworząc równowagę rynkową, która definiuje dostępność towarów na rynku i ceny, po jakich są one sprzedawane.
- Krzywa podaży odwzorowuje związek między ceną a ilością, pokazując ją jako linię nachyloną w górę.
- Podaż zależy od popytu rynkowego, ograniczeń cenowych, preferencji konsumentów i polityki rządu.
- Podaż często dzieli się na krótkoterminową i długoterminową, choć istnieją także inne rodzaje podaży.
- Prawo popytu i podaży jest jednym z podstawowych praw w ekonomii. Prawie każde wydarzenie lub zjawisko gospodarcze jest wynikiem interakcji tych dwóch praw.
Co znajdziesz w tym artykule?
Podaż co to jest? Podaż definicja
Podaż (ang. supply) to pojęcie ekonomiczne, które jest zestawieniem ilości dóbr i usług, jakie producenci są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny w określonym czasie i miejscu. Należy pamiętać, że jest tym, co pojawi się na rynku, a nie produktem, który trafia na magazyn i dopiero czeka na pojawienie się na rynku.
Wyższe ceny zachęcają dostawców do dostarczania więcej produktów i usług, zakładając, że ich koszty nie rosną bardziej od uzyskiwanych dochodów. Niższe ceny powodują zmniejszenie produkcji, czyli oferowania mniejszej ilości dób i usług na rynku.
Czym jest Prawo podaży?
Prawo podaży mówi o tym, że podaż i cena są wprost proporcjonalne, czyli wraz ze spadkiem ceny badanego dobra, wielkość podaży maleje. Również działa to w odwrotnym kierunku, czyli wraz ze wzrostem ceny badanego dobra wielkość podaży rośnie. W prawie podaży zakładamy stałość czynników pozacenowych (ceteris paribus).
Zestawiając ze sobą prawo podaży i prawo popytu otrzymamy informację o ilości oraz cenie towarów i usług, na jakie rynek zgłasza zapotrzebowanie.
Co kształtuje podaż?
Jednym z najważniejszych czynników wpływających na podaż jest cena towaru. Ogólnie rzecz biorąc, jeśli nastąpi wzrost ceny dobra, wzrośnie również jego podaż. Często istnieje odwrotna zależność między ceną, którą konsumenci są skłonni zapłacić, a ceną, którą producenci lub sprzedawcy chcą otrzymać.
Warunki produkcji są również istotne. Postęp technologiczny może podnieść jakość dostarczanych produktów, obniżyć ceny produkcji lub wprowadzić innowację, która spowoduje, że niektóre towary staną się przestarzałe lub mniej poszukiwane.
Jako główne czynniki podaży zaliczamy regulacje rządowe, które również mogą wpływać na podaż, np. przepisy środowiskowe dotyczące wydobycia ropy naftowej.
Wieloczynnikowa funkcja podaży (determinanty, czynniki podaży)
Podaż danego dobra lub usługi jest przedstawiana w mikroekonomii za pomocą szeregu wzorów matematycznych. Funkcja podaży i równanie wyrażają związek między podażą a wpływającymi na nią czynnikami. Wzór opisujący czynniki wpływające na podaż oraz wielkość podaży:
QS = S = f (P, P1,2,…n, T, O, L, F, S E…)
QS — wielkość podaży danego dobra lub usługi.
S — podaż.
Czynniki dzielą się na cenowe oraz pozacenowe. Podział ten ma wpływ na przesunięcie krzywej podaży:
Czynniki cenowe:
P — Cena badanego dobra. Gdy cena będzie rosła, QS również będzie rosła.
Czynniki pozacenowe:
Poniższe czynniki pozacenowe nie mają ustandaryzowanych oznaczeń w świecie ekonomii. W związku z tym oznaczenia mogą się różnić w zależności od źródła. Oznaczenia przedstawione poniżej to „mnemoniki”, które mają na celu pomóc w zapamiętaniu, jakie są czynniki podaży:
- P1,2,…n’ — Ceny czynników produkcji (wytwórczych). Wzrost ceny czynników wytwórczych powoduje spadek podaży.
- T — Technologia, poziom techniczny produkcji. Wraz z nową technologią następuje zwiększenie podaży.
- O — Oczekiwania, oczekiwania co do przyszłych cen. Gdy producent przewiduje przyszły wzrost ceny dobra, następuje spadek podaży. Ponieważ producent woli sprzedać później, gdy cena już wzrośnie.
- L — Liczba producentów w gałęzi. Gdy wzrośnie liczba przedsiębiorstw, to również nastąpi wzrost podaży.
- F — Poziom obciążeń podatkowych (VAT, Cło, akcyza). Wzrost obciążeń podatkowych powoduje spadek podaży.
- *S — Sezonowość.
- *E — Czynnik losowy.
*czynniki wpływające na popyt i podaż.
Elastyczność podaży
Elastyczność cenowa podaży przedstawia reakcję producenta na zmieniające się ceny badanego dobra. Jeżeli zmieniona cena powoduje stosunkowo dużą zmianę w dostępności towaru, wtedy mówimy, że elastyczność podaży jest wysoka. Natomiast nieelastyczna podaż odnosi się, do których towarów podaż nie zmienia się znacząco po zmianie ceny dobra.
W celu lepszego zrozumienia posłużymy się przykładem. Produkt zanotował nagły wzrost popytu, co powoduje wzrost ceny o 10%.
Producenci wytwarzający ten towar mogą zwiększyć produkcję, co spowoduje wzrost oferowanej ilości dobra w celu uzyskania wyższych przychodów. Jeżeli wzrost podaży w wyniku działań producentów wyniesie również 10%, to dobro uważane jest za elastyczny. Jeżeli wzrost podaży jest niższy niż 10%, to jest on uważany za względnie nieelastyczny.
Podaż sposoby prezentacji:
Wszystkie sposoby prezentacji zostały stworzone na podstawie tych samych danych. Jeżeli chcesz nauczyć się rozwiązywać zadania z popytem i podażą, to koniecznie sprawdź ten wpis.
Funkcja liniowa:
S = QS = F(P) = -5 + 0,5P
Dodatnia cyfra przy P oznacza, że funkcja jest funkcją rosnącą.
Postać tabelaryczna:
Postać tabelaryczną tworzy się poprzez podstawienie własnych cyfr pod cenę (P) na przykład:
S = QS = F(P) = -5 + 0,5P
Za P podstawiamy 10:
QS = -5 + 0,5 · 10
QS = 0
P | QS |
---|---|
10 | 0 |
20 | 5 |
30 | 10 |
40 | 15 |
50 | 20 |
Postać Graficzna:
Nachylenie krzywej podaży zdradza, w jakim stopniu dobro jest wrażliwe na cenę. Produkty o mniejszej wrażliwości na cenę charakteryzują bardziej stromą krzywą. Natomiast produkty wrażliwe na zmianę ceny mają łagodniejsze pochylenie krzywej. Zmiany nachylenia krzywej na zmianę cen określane są jako elastyczność podaży.
Wyjaśnienie postaci graficznej:
QS — Wielkość podaży, nazywana również rozmiarem podaży to ilość dobra lub usługi, jakie producenci są w stanie zaoferować na rynku przy danej cenie w określonym czasie. Innymi słowy, konkretny element funkcji, któremu na krzywej S odpowiada jeden punkt.
Przykładowo wielkość podaży na powyższym wykresie modelowym odczytujemy, tak samo, jak w przypadku popytu, czyli tak jak zapisaliśmy w postaci tabelarycznej. W rezultacie dla ceny równej 10 zł QS wyniesie 0 szt.
P — cena produktu lub usługi.
Krzywa nie zaczyna się od punktu 0, ponieważ cena poniżej 10 zł jest ceną zbyt niską, aby ktokolwiek zdecydował się na oferowanie danego produktu. Innymi słowy, cena produktu wynosząca 10 zł jest ceną zaporową.
Przesunięcia krzywej podaży
Ruch wzdłuż krzywej (zmiana wielkości podaży spowodowana zmianą ceny)
Gdy cena produktu ulega zmianie, również punkt równowagi zmienia położenie na krzywej. Na przykład, cena początkowa towaru wynosi 100 PLN (punkt na krzywej P2, Q2). Jeżeli nastąpi spadek ceny dobra do 80 PLN, to punkt równowagi przesunie się w dół krzywej (nowy punkt P1, Q1).
Zmiana ceny badanego dobra powoduję zmianę wielkości podaży, co graficznie prezentuje przesunięcie punktu wzdłuż krzywej w górę przy wzroście cen (P↑ Qs↑) natomiast gdy nastąpi spadek ceny dobra, które badamy, zauważymy również spadek wielkości podaży (P↓QS↓). Zmiany te powodują nierównowagę rynkową.
Jaka jest różnica między wielkością i spadkiem wielkości podaży a wzrostem i spadkiem podaży?
Gdy przesuwamy się po krzywej, to mówimy o zmianie wielkości podaży (zmiana ilości pożądanej).
Gdy przesuwamy całą krzywą, to mówimy o wzroście lub spadku podaży (zmiana podaży).
(Również ma to zastosowanie przy wielkości popytu).
Przesunięcie krzywej podaży (zmiana podaży spowodowana zmianą czynników pozacenowych)
Zmiana czynników pozacenowych w funkcji podaży powoduje wzrost lub spadek S, co graficznie przedstawia przesunięcie całej krzywej przy stałej cenie badanego dobra i zmianie punktu równowagi. Zmiana tego czynnika powoduje zmianę równowagi rynkowej.
- Zwiększenie podaży (wzrost) — w prawo,
- Zmniejszenie podaży (spadek) — w lewo.
Rodzaje podaży
Istnieje pięć głównych rodzajów podaży, w tym podaż rynkowa, podaż wspólna, podaż złożona, podaż krótkoterminowa i podaż długoterminowa. Poniżej znajduje się szczegółowe opisane różne typy podaży:
Podaż krótkoterminowa to zapasy towarów, które są natychmiast dostępne do konsumpcji. Gdy podaż krótkoterminowa zostanie wyczerpana, konsumenci muszą czekać, aż producenci wyprodukują dodatkową ilość oferowanego dobra.
Podaż długoterminowa uwzględnia popyt konsumentów, dostępność zasobów, poziom inwestycji kapitałowych oraz warunki makroekonomiczne. Wszystkie te czynniki określają, w jaki sposób producent powinien ustalić produkcję, aby zaspokoić długoterminowy wzrost popytu.
Podaż wspólna ma miejsce, gdy produkcja jednego towaru skutkuje powstaniem produktu pochodnego. Przykładowo, w wyniku produkcji ropy naftowej powstaje benzyna, olej opałowy, nafta i asfalt.
Podaż rynkowa odnosi się do bieżącej ilości oferowanego dobra, często o bardzo krótkim czasie użyteczności. Na przykład sklepy spożywcze mogą mierzyć swoją podaż rynkową poprzez ilość świeżych produktów.
Podaż złożona w przeciwieństwie do podaży wspólnej, podaż złożona to oferowanie towaru, który składa się z kilku produktów. Produkty muszą być oferowane razem, a maksymalna podaż jest równa ilości produktów o mniejszej dostępności. Na przykład firma produkująca lody w opakowaniu z łyżeczką — żaden z tych produktów nie jest sprzedawany osobno.
Popyt podaż wprowadzenie
Podaż i popyt, w ekonomii, to związek między ilością towaru, którą producenci chcą sprzedać po różnych cenach, a ilością, którą konsumenci chcą kupić. Jest to główny model pozwalający na ustalenie ceny równowagi w teorii ekonomii.
Cena oferowanego towaru jest określana przez interakcję podaży i popytu na rynku. Powstała cena jest określana jako cena równowagi rynkowej i reprezentuje porozumienie między producentami i konsumentami. W stanie równowagi ilość dobra dostarczana przez producentów jest równa ilości, na którą konsumenci zgłaszają popyt.
Zależność podaż popyt
Gdy podaż przewyższa popyt na towar lub usługę, to ceny zaczynają spadać, ponieważ na rynku jest zbyt dużo danego dobra i producenci konkurują o klienta. Natomiast, gdy, to popyt przewyższa podaż, następuje wzrost ceny dobra, ponieważ wtedy to kupujący zaczynają konkurować o ograniczoną dostępność produktu lub usługi.
Krzywa popytu i podaży przedstawiona na wykresie. Miejsce przecięcia się linii wyznacza punkt równowagi.
S — Krzywa popytu.
D — K. podaży.
Pe — cena równowagi rynkowej.
Qe — ilość równowagi rynkowej.
E — punkt równowagi, czyli równowaga między popytem i podażą.