Użyteczność Całkowita (ang. Total Utility, skrót TU) — określa satysfakcję z łącznej konsumpcji określonej ilości dóbr (np. ze zjedzenia 10 ciastek).
Całkowita użyteczność jest często zestawiane z użytecznością krańcową (MU), czyli satysfakcją, jaką konsument otrzymuje z konsumpcji kolejnej jednostki dobra lub usługi. Dlatego TU jest równa sumie użyteczności krańcowej (TU= ∑MU). Użyteczność całkowita pomaga ekonomistom zrozumieć popyt na towary i usługi.1
Najważniejsze informacje:
- użyteczność całkowita to łączna suma satysfakcji (zadowolenia), które konsument otrzymuje poprzez konsumpcję towarów lub usług,
- powiązana z użytecznością krańcową (marginalną), która mierzy satysfakcję z konsumpcji pojedynczego dobra,
- podstawowa koncepcja w analizie zachowań konsumenta,
- tak samo, jak inne teorie klasycznej ekonomii zakłada, że konsument jest racjonalny i jego cele są oparte na maksymalizacji użyteczności całkowitej z wydanych pieniędzy.
Co znajdziesz w tym artykule?
Maksymalizacja całkowitej użyteczności
Koncept ekonomiczny dotyczący teorii wyboru konsumenta (teoria racjonalnego wyboru, teoria popytu, użyteczność całkowita) sugeruje, że głównym celem konsumenta jest osiągnięcie jak największej użyteczności przy jak najmniejszych kosztach.2 Wynika to częściowo z ograniczonej ilości środków finansowych, które dana osoba może posiadać, a także z chęci osiągnięcia jak największej satysfakcji z konsumpcji dóbr i usług.
Użyteczność/satysfakcja jest miarą subiektywną i będzie się różnić w zależności od osoby. W związku z tym całkowita użyteczność działa bardziej jako podpowiedź w zrozumieniu psychologicznych decyzji konsumenta.
Przykładowo, jeśli konsumentowi zostaną przedstawione dwie opcje zakupu o tym samym koszcie finansowym i żadna z nich nie jest bardziej pilna od drugiej, to konsument wybierze towar lub usługę, która zapewnia największą satysfakcję w stosunku do wydanych pieniędzy.
To samo co powyżej opisane mniej ekonomicznym językiem: Jeżeli konsumentowi zostaną przedstawione dwa produkty, które mają taką samą ceną. Dodatkowo żaden produkt nie jest bardziej potrzebny od drugiego, to konsument wybierze ten towar, który zapewni mu większą radochę.
Użyteczność całkowita jest zwykle mierzona w jednostkach względnych zwanych utylami.3 Może obejmować analizę konsumpcji jednej jednostki lub konsumpcję kilku jednostek. Przykładowo ciastko (jedna jednostka) zapewnia poziom użyteczności określony przez jego pojedynczą konsumpcję. Podczas gdy opakowanie ciasteczek (kilka jednostek) może być rozpatrywana w czasie konsumpcji wszystkich ciastek z opakowania.
Prawo malejącej użyteczności krańcowej (marginalnej)
Aby lepiej zrozumieć całkowitą użyteczność, należy zrozumieć prawo malejącej użyteczności krańcowej, które mówi, że wraz ze wzrostem konsumpcji pojedynczego dobra lub usługi, dodatkowa satysfakcja, zwana użytecznością krańcową, maleje. Pierwsze konsumowane dobro zapewnia najwyższą satysfakcję, drugie dobro daje niższe MU i tak dalej. Dlatego też TU rośnie wolniej z każdą kolejną jednostką konsumowanego tego samego dobra lub usługi.4
| Ilość dobra lub usługi | TU | MU |
|---|---|---|
| 1 | 20 | 20 |
| 2 | 25 | 5 |
| 3 | 27 | 2 |
| 4 | 24 | -3 |
W powyższej tabeli konsument osiągnie maksymalną użyteczność przy konsumpcji 3 dóbr. Maksymalną użyteczność zawsze występuje przed kombinacją, która daje ujemne MU.
Jaki jest związek między użytecznością całkowitą a krańcową?
Podczas gdy całkowita użyteczność mierzy łączną satysfakcję, jaką dana osoba otrzymuje z konsumpcji określonej ilości dobra lub usługi to użyteczność krańcowa jest satysfakcją, jaką dana osoba otrzymuje z konsumpcji jednej dodatkowej (lub kolejnej) jednostki dobra lub usługi. Jeśli użyteczność krańcowa jest dodatnia, wówczas całkowita użyteczność wzrośnie. Gdy MU jest ujemna, wówczas TU maleje.
Podsumowanie oraz główne różnice są przedstawione w poniższej (tabela 2).
| TU | MU | |
|---|---|---|
| Wyjaśnienie | Jest to suma satysfakcji, jaką konsument czerpie z konsumpcji określonych towarów lub usług. | Jest to ilość satysfakcji uzyskanej przez konsumenta w wyniku konsumpcji każdej kolejnej (dodatkowej) jednostki określonego towaru lub usługi. |
| Zachowanie podczas wzrostu konsumpcji | Całkowita użyteczność rośnie wraz ze wzrostem konsumpcji. | Użyteczność krańcowa maleje wraz ze wzrostem użyteczności całkowitej. |
| Wyniki | TU zawsze będzie cyfrą dodatnią. | MU będzie cyfrą dodatnią, równą zeru, lub nawet ujemną. |
Zależność przedstawiona graficznie
Na podstawie danych z tabeli 1 przedstawiono zależność TU oraz MU względem siebie:
Zdecydowanie widać zależność opisaną w prawie malejącej użyteczności krańcowej:
- wraz ze wzrostem konsumpcji pojedynczego dobra lub usługi, dodatkowa satysfakcja maleje,
- gdy MU jest ujemne, to TU maleje.
Użyteczność całkowita wzór
Aby znaleźć total utility, ekonomiści używają następujących podstawowych wzorów:
TU=\Sigma MU
Gdzie:
- TU — użyteczność całkowita,
- ∑MU — suma użyteczności krańcowej.
Również stosowany jest wzór:
TU=U_{1}+MU_{2}+MU_{3}...Gdzie:
- U — utyl,
- MU2,3 … — użyteczność marginalna.
Oba wzory oznaczają dokładnie to samo z tą różnicą, że drugi wzór jest dłuższy.
Chcąc skorzystać z pierwszego wzoru, ostatecznie rozpiszemy go do postaci drugiego wzoru.
Użyteczność całkowita przykład
Andrzej poczuł głód i postanawia zjeść tabliczkę czekolady. Jego całkowita użyteczność ze zjedzenia jednej tabliczki czekolady wynosi 20 utyli. Nadal jest głodny, więc zjada kolejną tabliczkę czekolady, której TU wynosi 25 utyli. Jednak Andrzej jest nadal głodny i ma jeszcze dwie tabliczki czekolady. Trzecia tabliczka czekolady daje Total utility na poziomie 27 utyli, a czwarta ma TU na poziomie 24 utyli.
Najlepiej obrazuje to poniższa tabela:
| Ilość zjedzonych tabliczek czekolady (Q) | TU |
|---|---|
| 0 | – |
| 1 | 20 |
| 2 | 25 |
| 3 | 27 |
| 4 | 24 |
Z każdą kolejną tabliczką czekolady użyteczność całkowita Andrzeja wzrasta, aż do osiągnięcia maksimum przy trzech tabliczkach czekolady. Wraz z czwartą tabliczką czekolady TU Andrzeja spada. Można to przedstawić za pomocą użyteczności krańcowej, czyli satysfakcji, jaką otrzymuje Andrzej z każdej, jednej tabliczki czekolady.
Przedstawienie zależności w tabeli:
| Ilość zjedzonych tabliczek czekolady (Q) | TU | MU |
|---|---|---|
| 0 | – | |
| 1 | 20 | 20 |
| 2 | 25 | 5 |
| 3 | 27 | 2 |
| 4 | 24 | -3 |
Po zjedzeniu pierwszej tabliczki czekolady każda kolejna powoduje spadek użyteczności krańcowej Andrzeja. Oznacza to, że czerpie on mniejszą satysfakcję z każdej kolejnej tabliczki czekolady.
Jest to logiczne, ponieważ z każdą kolejną tabliczką jest coraz bardziej najedzony. Po trzeciej tabliczce czekolady jego krańcowa użyteczność jest ujemna, co oznacza, że nie czerpie już żadnej satysfakcji i w rzeczywistości czuje się gorzej. Pewnie zaczęło go mdlić po spożyciu tak dużej ilości słodyczy.
Jak obliczyć całkowitą użyteczność?
Każda pojedyncza konsumowana jednostka dobra lub usługi daje określoną użyteczność całkowitą, a każda kolejna konsumowana jednostka będzie miała swoją własną użyteczność krańcową.
Wzór TU = ∑MU wyjaśnia, że całkowita użyteczność będzie łączną sumą użyteczności uzyskanych ze wszystkich badanych jednostek.
| Q | MU | Obliczenia | TU |
|---|---|---|---|
| 1 | 20 | brak poprzedniego MU + 20 MU = 20 TU | 20 |
| 2 | 5 | 20 MU + 5 MU = 25 TU | 25 |
| 3 | 2 | 20 MU + 5 MU + 2 MU= 27 TU | 27 |
| 4 | -3 | 20MU + 5 MU + 2 MU + (-3) MU = 24 TU | 24 |
Spis najczęściej zadawanych pytań:
Jaki jest związek między użytecznością całkowitą a użytecznością krańcową?
Całkowitą użyteczność dobra lub usługi można uzyskać, dodając krańcowe użyteczności wszystkich dóbr do każdego zestawu konsumpcji.
Jaka jest zaobserwowana różnica między użytecznością całkowitą i krańcową przy rosnącej konsumpcji?
Różnica między użytecznością całkowitą i krańcową wraz ze wzrostem konsumpcji polega na tym, że użyteczność całkowita wzrasta, ale użyteczność krańcowa maleje wraz ze wzrostem konsumpcji.
Jaka jest jednostka miary użyteczności?
Jednostką pomiaru użyteczności jest utyl. Jest to jednostka jakościowa, która pokazuje poziom satysfakcji z konsumpcji towaru lub usługi.
Dlaczego pojęcie całkowitej użyteczności jest ważne?
Koncepcja całkowitej użyteczności jest ważna, ponieważ jest związana z zachowaniem konsumentów. Znajomość wyborów konsumentów można przełożyć na korzyści dla firm i organizacji.
Wnioski
Oprócz ekonomii użyteczność całkowita może być wykorzystywana w badaniach nad marketingiem, psychologią, filozofią i ludzkimi zachowaniami. Stosując i wykorzystując dane uzyskane z analizy TU, można uzyskać wgląd w podaż na towary i usługi na danym rynku lub w danym społeczeństwie. Dlatego też ma on kluczowe znaczenie dla ekonomistów, ponieważ brak równowagi na rynku może destabilizować dostarczanie niezwykle potrzebnych dóbr na rynek. Całkowita użyteczność jest zatem bardzo ważnym zagadnieniem, które utrzymuje jednostki, społeczności i rynki w płynnym działaniu wykluczając wąskie gardła.