Ksenofont urodził się w rodzinie szlacheckiej koło 430 p.n.e. w Atenach. Uczeń Sokratesa, żołnierz, historyk, filozof oraz pisarz, którego liczne zachowane dzieła stały się cenne ze względu na przedstawienie późnoklasycznej Grecji. Szczególnie jego „Anabaza” (Wyprawa Cyrusa) była wysoko ceniona w starożytności i miała silny wpływ na literaturę łacińską.
Ponadto Ksenofont napisał dzieło “Ekonomik”, które stało się podstawą dla następnych pokoleń ekonomistów. Uważa się, że to on stworzył pojęcie ekonomii. Pomimo osiągnięć w wielu dziedzinach skupimy się wyłącznie na ekonomicznych przemyśleniach pisarza.
Ksenofont Ekonomik
Dzieło Ksenofonta “Memorabilia” składa się z czterech ksiąg, w księdze drugiej pisze o ekonomii. Księga składa się z 21 rozdziałów i możemy ją znaleźć pod wieloma nazwami zależnie od tłumaczenia:
- O gospodarowaniu,
- Ekonomik,
- Ekonomikos,
- Oikonomia,
- ang. Oeconomicus,
- grek. Οἰκονομικός.
Oryginalny tytuł Οἰκονομικός pochodzi od połączenia dwóch słów oikos– dom oraz νομικός- prawo.
Dzieło Ksenofonta Ekonomik zostało napisane dialogiem Sokratejskim (myśli/przekonania niepoparte faktami, które na koniec zostają weryfikowane). W dialogu bierze udział Sokrates oraz Krytobul, a Ksenofont tylko przysłuchuje się rozmowie.
Sokrates rozmawia o gospodarstwie z Krytobulem na podstawie opowieści o gospodarskich naukach, które bogaty Ischomachosa dawał swojej niedawno poślubionej żonie. Opowieść mówi o nierozwadze głównego bohatera i o jego złym zarządzaniu majątkiem. Ostatecznie Ischomachus straci całą fortunę, a żona i córka trafiają do domu rozpusty.
Ponadto dialog poza ekonomią gospodarstwa domowego porusza takie tematy jak cechy i relacje między mężczyznami a kobietami, życie na wsi i w mieście, niewolnictwo, religię i edukacje.
Artykuł z cyklu „Wybitni Ekonomiści”
Różnica między Starożytną Ekonomią Ksenofonta a ekonomią współczesną
Warto wiedzieć, że starożytna grecka Ekonomika, jak i współczesna ekonomia badają ludzkie zachowania jako związek między nieograniczonymi potrzebami, a ograniczonymi środkami, które wymuszają na nas racjonalne zachowania. Jednakże, podczas gdy oba podejścia twierdzą, że racjonalność wszelkich działań ekonomicznych zależy od oszczędzanego użycia środków, współczesna ekonomia jest w dużej mierze neutralna w kwestii wyznaczonego celu, podczas gdy w starożytnej teorii ekonomicznej działanie uważa się za ekonomicznie racjonalne tylko wtedy, gdy podejmuje się je w celu godnym pochwały.
Źródła:
- Życiorys Ksenofonta: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ksenofont
- Fragment Dzieła Ksenofont Ekonomis: https://teologiapolityczna.pl/o-zarzadzaniu-gospodarstwem-fragment-ekonomika