Koszt alternatywny jest to koszt utraconych możliwości lub koszt utraconych korzyści. Kosztem alternatywnym jednej decyzji są utracone możliwości (korzyści) z pozostałych niewybranych decyzji. Czyli to koszt najbardziej preferowanej, lecz nie wybranej alternatywy.
Odnosi się do tego, z czego trzeba zrezygnować, aby kupić coś innego w postaci innych towarów lub usług. Kiedy w mówię potocznej, ktoś używa słowa „koszt”, zwykle chodzi o koszt utraconych możliwości. Przykładowo używając stwierdzenia „nowy telefon kosztował mnie 5 tysięcy złotych”.
Koszt utraconych korzyści to nie tylko pieniądze
Koszt alternatywny nie ogranicza się jedynie do kosztów finansowych, są to wszystkie utracone zasoby, które ponosimy przez tę decyzję, czyli czas, pieniądze, powierzchnia, energia itp.
Zyski można podzielić na:
- Zysk psychiczny:
Jest to czysto subiektywny zysk. Może nim być szczęście, wrażenia, samorealizacja, przekonania religijne. - Zysk pieniężny:
Liczy się tylko opcja, która przyniesie największy zysk.
Koszt utraconych możliwości przykłady:
Poznaliśmy definicję kosztu alternatywnego, więc teraz wytłumaczę go na czterech przykładach:
Przykład 1:
Alternatywa 1
W sytuacji, gdy zdecydujesz się na alternatywę 1, to kosztem alternatywnym jest utrata użyteczności pojazdu i przyjemności z posiadania Mercedesa.
Alternatywa 2
Jeżeli zdecydujesz się na alternatywę 2, to kosztem alternatywnym jest utrata zysków z akcji giełdowych (oczywiście nie wtedy kiedy zbliża się kryzys finansowy).
Koszt utraconych korzyści przykład 2:
Mamy cztery alternatywy do wyboru posegregowane od najważniejszej:
- Laptop;
- Samochód;
- Wycieczka;
- Lodówka.
Stać nas tylko na jedną z alternatyw, więc co jest naszym kosztem alternatywnym, gdy wybierzemy alternatywę 1?
Można by pomyśleć, że naszym kosztem alternatywnym jest alternatywa 2,3,4, ale naszym kosztem alternatywnym jest alternatywa następna po wybranym wariancie. Jest to spowodowane tym, że stać nas tylko na jedną alternatywę z czterech. A więc naszym kosztem alternatywnym nie może być kilka wariantów.
Koszt alternatywny to alternatywa następna w kolejce.
Koszt utraconych możliwości przykład 3:
- Pójście na studia kosztowało 2000 zł, więc koszt utraconych możliwości to laptop za 2000 zł.
- Podczas studiów trzeba coś jeść, ale kosztem alternatywnym nie jest pożywienie, ponieważ i tak trzeba jeść w ciągu dnia.
- Kosztem utraconych możliwości przejścia na emeryturę są większe zarobki.
Przykład 4:
Koszt alternatywny danego działania to wartość wszystkiego, co trzeba poświęcić, by móc podjąć to działanie.
- Przykładowo podczas nastawiania budzika podejmujemy decyzję czy będziemy spać 8 godzin, czy może będziemy spali 6 godzin, a pozostałe 2 godziny wykorzystamy na czytanie książki.
Kosztem alternatywnym 2 godzin snu jest czytanie książek przez te 2 godziny.
- Oddając samochód do mechanika w celu naprawy, musimy zapłacić za wykonaną usługę, ale również możemy sami poświęcić czas na to, by dowiedzieć się, jak naprawić uszkodzone auto oraz samodzielnie dokonać naprawy, dzięki czemu zaoszczędzimy pieniądze.
Kosztem alternatywnym zaoszczędzonych pieniędzy jest poświęcony czas na naukę i samodzielne próby naprawy.
Jednakże, gdy przyjrzymy się dokładniej, to możemy zauważyć, że przez wykonanie naprawy auta samodzielnie możemy mieć inne korzyści niż same pieniądze np. szczęście związane z wykonaniem naprawy samodzielnie, rozwój w dziedzinie, która nas interesuje itp. właśnie dlatego, koszt alternatywny jest często subiektywny.
Koszt utraconych możliwości łatwiej ocenić z ekonomicznego punktu widzenia, niż z subiektywnego zysku (zysku psychicznego), ponieważ każdy człowiek kieruje się innymi priorytetami. Jednakże niezależnie od typu zysku możemy być pewni, że każde działanie kosztuje.
Jeżeli chcesz zobaczyć koszt utraconych możliwości na przykładach i przy okazji dostać depresji to z pewnością powinieneś obejrzeć film „Mr. Nobody”, w którym chłopiec musi podjąć decyzję, z którym rodzicem zostać.
Jak obliczyć koszt alternatywny?
Do obliczenia kosztu alternatywnego wykorzystujemy Krzywą Możliwości Produkcyjnych, jednakże więcej zadań zamieszczę w następnym artykule.
Wariant Produkcyjny | Ilość dobra A | Ilość dobra B |
---|---|---|
I | 0 | 120 |
II | 40 | 100 |
III | 60 | 40 |
IV | 80 | 0 |