Wszyscy słyszeliśmy o piramidach finansowych, a mimo to ludzie dalej tracą w nich pieniądze. Czym jest Piramida finansowa oraz Schemat Ponziego? Jak rozpoznać oszustwo i nie stracić pieniędzy? Czy ZUS to piramida finansowa?
Pierwsza udokumentowana piramida finansowa miała miejsce w 1920 roku, pomimo tego oszustwa oparte na tym systemie dalej powstają i dalej zarabiają na osobach, które chcą szybko się wzbogacić. Coraz częściej piramidy finansowe powstają w polskim internecie i coraz lepiej potrafią się kamuflować, dlatego warto dowiedzieć się jak rozpoznawać te oszustwa.
Spis treści:
- Piramida finansowa? co to jest?
- Jak działa piramida finansowa?
- Jak działa Piramida Ponziego/ Schemat Ponziego?
- Różnice między Piramidą Finansową, a Schematem Ponziego
- Jak rozpoznać piramidę finansową?
- Piramidy Finansowe w Polskim internecie
- Piramidy Finansowe przykłady
- Błędne przykłady piramidy finansowej/Schematu Ponziego
Piramida finansowa? co to jest?
Piramida finansowa jest oszustwem polegającym na zebraniu jak największej ilości pieniędzy w jak najkrótszym czasie i zniknięciu z rynku.
Mechanizm piramid jest zazwyczaj ukrywany za stabilnymi aktywami takimi jak złoto albo nieruchomości, aby wzbudzić w inwestorach zaufanie.
Uczestnicy Piramidy finansowej zachęcają nowe osoby głównie z trzech powodów: chcą, aby inni też mogli zarobić na tym pieniądze, chcą uzyskać prowizję za nowych użytkowników, którzy wpłacą kapitał lub chcą, się pochwalić jak dobrze potrafią pomnażać swój kapitał.
Niestety w tym przypadku inwestycja kończy się tragedią, ponieważ przy upadku piramidy finansowej zazwyczaj traci się wszystkie zainwestowane pieniądze.
Jak działa piramida finansowa?
Piramida finansowa opiera się na prostym schemacie, gdzie „inwestorzy” czerpią zysk z niższych szczebli, a tylko część środków trafia do twórcy oszustwa.
Zarabianie na nowych użytkownikach najczęściej jest ukrywane poprzez wykupywanie matryc/tarcz, od których płacone są prowizje. Większa prowizja to szybszy napływ nowego kapitału:
Jak działa Piramida Ponziego/ Schemat Ponziego?
W Schemacie Ponziego wszystkie wpłacone pieniądze trafiają do założyciela, który wypłaca część środków inwestorom jako „zwrot z inwestycji”:
Różnice między Piramidą Finansową, a Schematem Ponziego (Piramidą Ponziego)
Piramida Finansowa | Schemat Ponziego(Piramida Ponziego) | |
Forma zarabiania | Inwestowanie pieniędzy oraz znalezienie nowych osób, które wpłacą pieniądze. | Wpłacasz pieniądze, by otrzymywać część kapitału co jakiś określony czas. |
Założyciele | Nie mają większego znaczenia, ukrywają się za firmą. Trudny kontakt, a nawet zerowy. | Są reprezentatywni, to oni tworzą firmę. Łatwy kontakt, czasem nawet osobisty. |
Jak rozpoznać piramidę finansową?
Jeżeli już wiemy, czym jest i jak działa piramida finansowa oraz schemat Ponziego to czas by dowiedzieć się jak je rozpoznać.
Główne cechy piramidy finansowej oraz schematu Ponziego:
- Gwarantowany zysk:
Pamiętajmy, że każda inwestycja jest ryzykowna, dlatego nie ma możliwości zagwarantowania zysku. Mimo wszystko ludzie, słysząc słowa „Gwarantowany zysk” tracą racjonalne myślenie. - Zysk w wysokości 10 – 40%:
Piramidy finansowe obiecują duże zyski, żeby przyciągnąć nowych klientów. Ponadto, często obiecany zysk nie jest możliwy z oferowanej inwestycji. - Prowizje za nowe osoby:
Bardzo ważne jest, aby zapewnić przypływ kapitału do piramidy finansowej. - Ostrzeżenia KNF albo UOKiK-u:
Jeżeli zaczną pojawiać się ostrzeżenia na temat firmy, w której inwestujemy, pieniądze trzeba niezwłocznie wycofywać się z takiej inwestycji. - Tajemnica Handlowa oraz niejasne informacje:
Piramidy finansowe ukrywają swój system pod pretekstem tajemnicy handlowej, ponieważ od razu inwestorzy zrozumieliby, że mają do czynienia z oszustwem. Często też informacje są niepełne jak np. „Pieniądze inwestowane są przez zawodowych brokerów z Warszawy” zamiast podać dokładną nazwę firmy. - Problemy z wypłatami:
Oczywiście na początku wszystkie wypłaty są prowadzone zgodnie z umową, natomiast gdy gotówki w piramidzie finansowej zaczyna brakować, to zaczynają się zmyślone problemy lub zmiany np. prace konserwacyjne, szukanie tańszych pośredników, polepszanie wypłat, ograniczenia kwot, jakie możemy wypłacić.
Wtedy z pewnością piramida zaczyna się walić.
Piramidy Finansowe w Polskim internecie
NetLeaders i jego DasCoin
Firmę NetLeaders stworzyli ludzie, których przedstawiano jako doświadczonych biznesmenów z wieloma sukcesami w świecie finansów. Sukcesy tych panów są wątpliwe i ciężkie do potwierdzenia, ponieważ osiągali je w branżach MLM. Głównymi właścicielami są Michael Mathias, George Sarcevich, Terry O’harren oraz John Pretto natomiast głównym liderem w Polce był Grzegorz Furman, o którym słuch zaginął. NetLeaders jest znany przede wszystkim ze swojej kryptowaluty DasCoin. Firma sprzedawała licencje na jeszcze nieistniejącą kryptowalutę. DasCoin miał osiągnąć wysoką cenę przez swoją rewolucyjność, natomiast nigdy nie osiągnął ceny nawet pół dolara. Od momentu wejścia DasCoin-a na zewnętrzne giełdy właściciele zachęcali, aby sami inwestorzy kupowali więcej kryptowaluty, by sztucznie podbić cenę.
W 2019 roku ciężko znaleźć jakiekolwiek informacje o NetLeaders, a DasCoin jest dalej sztucznie pompowany przez inwestorów z mizernym skutkiem, ponieważ nikt nie chce kupować martwej kryptowaluty.
Brak odnośników spowodowany jest niedziałającymi domenami.
Lyoness (Cashback World)
Wspólnota zakupowa, w której można osiągnąć zysk przede wszystkim poprzez budowanie struktury zakupowej opartej na cash backu z zakupów. Dodatkowo otrzymuje się prowizje za nowych użytkowników. Lyoness został założony w Szwajcarii w 2003 roku, aktualnie prezesem firmy jest Hubert Freidl. Firma posiada wiele problemów z wizerunkiem ze względu na członków, którzy namawiali swoich partnerów biznesowych na zakup kosztownych pakietów, które pozwolą zwiększyć ich zyski. Najgłośniejsza sprawa przeciwko Lyoness odbyła się we Włoszech. Tamtejszy rząd stwierdził, że firma opierająca się na cash backu jest piramidą finansów i ukarał ją kwotą 3,2 mln euro. Tymczasem w Polsce UOKiK bada firmę od 2011 roku i dalej nie ma jednoznacznej odpowiedzi.
Cash Back Lyoness często zmienia nazwy swojego przedsięwzięcia:
Lyoness- Lyconet- Cashback World/myWorld.
FutureNet/Future AdPro
Założycielami firmy są Roman Ziemian oraz Stephan Morgenstern. FutureNet oferował zysk za korzystanie z ich portalu społecznościowego, który miał być konkurencją dla FaceBooka, natomiast dodatek FutureAdPro oferował zysk za wykupywanie paczek reklamowych. Paczki reklamowe dawały zysk w wysokości 20% w 120 dni oraz prowizję za nowych użytkowników. FutureNet zaczął działać w 2014 roku bez większego rozgłosu, w przeciwieństwie do FutureAdPro który zapewnił duży rozgłos firmie.
Piramidy finansowe w internecie zazwyczaj opierają się na połączeniu piramidy finansowej ze schematem Ponziego. Właściciele piramidy wypłacają pieniądze co jakiś ustalony czas (Schemat Ponziego), dodatkowo oferują prowizje za wprowadzenie nowych użytkowników wpłacających pieniądze (Piramida Finansowa).
Piramidy Finansowe przykłady
Piramida Madoffa
Czas trwania piramidy: Około 18 lat;
Strata inwestorów: 35 mld dolarów;
Wyrok: 150 lat pozbawienia wolności.
Piramida znana na całym świecie ze względu na swoją wielką skalę oraz czas, jaki utrzymywała się na rynku. Inwestycja w fundusz była na zasadzie elitarnego klubu, można było dostać się tylko z polecenia, co więcej minimalna kwota inwestycji wynosiła 10 milionów dolarów.
Bernarda Madoff nie miał żadnego problemu z gromadzeniem funduszy ze względu na jego wysoką pozycję w świecie finansów. Madoffy był nie tylko właścicielem Bernard L. Madoff Investment Securities, ale również przewodniczącym w giełdzie papierów wartościowych NASDAQ. Mimo wysokiego zysku 8-12% rocznie co było niemożliwe do osiągnięcia w tamtym czasie i wielu podejrzeń żadna instytucja nie postanowiła sprawdzić funduszu Madoffa. Sprawa wyszła na jaw dopiero w 2008 roku, gdy przez kryzys finansowy w USA zabrakło gotówki. Śledczy stwierdzili, że fundusze pozyskane od inwestorów przestały być inwestowane już od 1995 roku. Ponadto wszystkie wypłaty dla inwestorów pochodziły z nowych wpłat klientów funduszu Madoffa.
Piramida Ponziego/ Schemat Ponziego
Czas trwania piramidy: 7 miesięcy;
Strata inwestorów: 7 milionów dolarów;
Wyrok: 5 lat pozbawienia wolności, wyszedł po 3,5 roku.
Właśnie od nazwiska Charlesa Ponziego powstał odłam piramid finansowych zwany schematem Ponziego.
Charles zauważył, że kupony listowe IRC, którymi nadawca opłaca odpowiedź za swój list, można wymienić na więcej warte Amerykańskie znaczki pocztowe ze względu na inflację po pierwszej wojnie światowej. Ponzi postanowił poszukać kapitału wśród inwestorów. Założył firmę Security Exchange Company, która oferowała niesamowicie wysoki zwrot z inwestycji 50% w 45 dni i 100% w 90 dni. W związku z tym sprawą szybko zainteresowały się media. Gazeta „The Boston Post” ujawniła prawdziwą sytuację firmy, pozyskując informacje od osoby, która miała dbać o dobry wizerunek firmy.
Ujawniono, że nie ma wystarczającej ilości kuponów IRC, by osiągnąć zyski, które obiecywał Ponzi.
Piramida Finansowa Amber Gold
Czas trwania piramidy: 3 lata i 7 miesięcy;
Strata inwestorów: 851 milionów złotych;
Wyrok: Jeszcze nie zapadł.
Bez wątpienia największa Polska piramida finansowa, która została założona przez założonej przez Marcina Plichtę dnia 27 stycznia 2009 roku.
Firma oferowała lokaty w złocie, srebrze oraz platynie oprocentowane od 6% do nawet 15% w skali roku. KNF ostrzegał przed inwestowaniem w Amber Gold ze względu na brak pozwolenia na tworzenie lokat, które zarezerwowane są dla instytucji finansowych.
Amber Gold cieszyło się dużą popularnością oraz bezkarnością do chwili ogłoszenia upadłości dnia 16 sierpnia 2012 roku. Gdy firma ogłosiła upadłość, zostały zamknięte wszystkie depozyty klientów bez możliwości odzyskania pieniędzy. Dopiero wtedy organy ścigania zaczęły badać sprawę. Śledztwo wykazało, że pieniądze nie były inwestowane w żadne kruszce, natomiast wszystkie pieniądze były inwestowane w linie lotnicze OLT Express należące do Amber Gold.
W przeciwieństwie do piramid finansowych w internecie wyżej wymienione oszustwa opierały się tylko i wyłącznie na schemacie Ponziego/Piramidzie Ponziego.
Błędne przykłady piramidy finansowej/Schematu Ponziego
ZUS piramida finansowa?
Często można usłyszeć stwierdzenie, że ZUS to piramida finansowa, jednak jest wiele argumentów, które temu przeczą. Po pierwsze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie oferuje nam żadnego zysku z wpłaconego kapitału. Zajmuje się jedynie przekazywaniem pieniędzy od ludzi w wieku produkcyjnym do ludzi w wieku poprodukcyjnym. Po drugie, piramidy finansowe powstają tylko w celu wyłudzenia pieniędzy i szybkiego zniknięcia z rynku. Po trzecie, piramida finansowa jest dobrowolna, a ludzie często zachęcani są własną chciwością, za to składki w ZUS są przymusowe.
Jednakże ZUS ma jedną wspólną cechę z piramidą finansową. System Ubezpieczeń Społecznych podobnie do piramidy finansowej rozpadnie się, jeżeli będzie zbyt mało osób zapewniających wpływy dla starszych użytkowników.
Piramida finansowa MLM?
Branża MLM (Marketing Bezpośredni) jest często mylony z piramidą finansową ze względu na podobny system działania. Jednak po głębszej analizie można zauważyć różnicę. W MLM to my musimy zapracować na swój dochód poprzez sprzedaż produktów firmy oraz wprowadzaniu i szkoleniu nowych osób w naszej strukturze. Nasz dochód nie jest uzależniony tylko i wyłącznie od naszego wpłaconego kapitału albo od kapitału ludzi, których wprowadzimy do biznesu w przeciwieństwie do piramidy finansowej.